کد مطلب:223645 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:223
فتح خراسان و ولایت آن
فتح خراسان در اوایل قرن اول رخ داد در سال 29 هجری بوده كه عبدالله بن عامر خراسان و جرجان و طالقان و فاریاب بلخ را فتح نمود.
حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در سال 27 خواهرزاده خود جعدة بن هبیره را مأمور خراسان فرموده اهالی نیشابور از او اطاعت نكردند برگشت بمدینه.
تا سال 42 خراسان و سیستان و هند و بحرین جزء جمع زیاد بن سمیه پدر عبیدالله قاتل امام حسین شد و سلطنت معاویه بواسطه ابن زیاد كه بعد او را برادر خود خواند قوت گرفت.
در سال 51 ربیع بن زیاد حارثی از طرف زیاد فرمانده كل و والی خراسان شد و پنجاه هزار نفر از مردمان بصره و كوفه را بخراسان كوچ داده و طغیان آنها را آرام كرد.
در سال 54 عبید بن زیاد والی خراسان شد و در این حكومت اموال بسیاری اندوخت در سال 56 سعید بن عثمان بن عفان والی خراسان شد و سمرقند ترمد را فتح نموده و
[ صفحه 25]
در این جنگ قشم بن عباس كشته شد و در سمرقند مدفون گردید.
در سال 63 ربیع بن خثیم كه از زهاد ثمانیه بوده از دنیا رفت و در همین قبه كنونی (خواجه ربیع) كه بنام او شهرت دارد و مزار عمومی است دفن شد.
در سال 87 عبدالملك بن مروان خراسان و سیستان را بجمع حجاج بن یوسف ثقفی سپرد و مهلب بن ابی صفره از طرف حجاج والی خراسان شد و عبید ابن ابی بكر حاكم سیستان شد.
این والی در سال 82 پس از جنگ و صلح جرجان از جهان درگذشت.
در سال 83 یزید بن مهلب والی خراسان شد. در ماوراءالنهر فتوحاتی است.
در سال 96 قتیبه كاشغر را فتح نموده و تا دیوار چین پیشرفت و از خاقان چین جزیه گرفت.
در سال 97 یزید بن مهلب از طرف سلیمان بن عبدالملك بار دیگر حاكم خراسان شد در سال 100 كه عمر بن عبدالعزیز او را عزل كرد و خود نظارت می نموده.
در سال 120 نصر بن سیار والی خراسان شد.
در سال 124 ابومسلم مروزی حاكم خراسان شد و با نصر بر سر نزاع بنی امیه و بنی عباس كه اختلاف داشتند پیكار سختی شد تا نصر در سال 130 فرار كرد.
در سال 130 حمید بن قحطبه طائی از طرف ابومسلم مروزی حاكم خراسان شد و ابومسلم خود مرو را اختیار كرد و آنجا را فتح نموده و مركز حكومت خود قرار داد.
در سال 137 ابومسلم ببغداد رفت و با اینكه بنفع بنی عباس پیكار و مبارزه می كرد و خلافت عباسیان مرهون مجاهدات او بوده منصور دوانیقی بدو بدگمان شد و او را دستگیر كرده امر بقتلش داد.
در سال 148 حضرت امام رضا علیه السلام متولد شدند و در همین سال حضرت امام جعفر صادق علیه السلام از دنیا رفتند.
در سال 159 مقنع مروی در خراسان مدعی الوهیت شد و بدست حمید بن قحطبه در خراسان از دنیا رفت. [1] .
در سال 173 هارون برای امین بیعت گرفت و در سال 175 متصرفات خود را بین سه پسرش تقسیم كرد.
[ صفحه 26]
محمد امین والی شام شد - عبدالله مأمون والی همدان تا آخر خاك مشرق - قاسم مؤتمن والی هویزه و ثغور اسلامی شد.
در سال 180 علی بن عیسی ماهان والی خراسان شد.
در سال 183 برای مأمون بیعت گرفت و در سال 187 هارون برامكه را نابود كرد و پس از آن انقلابی در خراسان رخ داد.
در سال 191 هرثمة بجای علی بن عیسی ماهانی حاكم خراسان شد.
در سال 192 هارون بطرف خراسان آمد و مأمون را همراه آورد و در طوس درگذشت و مأمون مرو را پایتخت خود قرار داد.
و در سال 193 هرثمه بخارا را فتح كرد و ابورافع را اسیر كرده بخراسان آورد مأمون از سال 193 در مرو مستقلا حكومت نموده امین را كشت و رسما خلیفه شد هفت سال گذشت در این مدت بود كه فكر كرد حضرت امام رضا را بولایتعهدی برگزیند تا از شرور و فتن در امان بماند و در سال 200 این فكر عملی شد و حضرت امام رضا علیه السلام دو سال بیشتر این مقام دنیوی را نداشتند و در هر آن خون دل می خورد و برای مصالح اجتماعی مسلمین خودداری می فرمود.
با این مقدمه ثابت شد كه خراسان از سال 42 تا 205 زیر سلطه اعراب بود و حساسترین تاریخ این سرزمین از 93 تا 204 می باشد و شهرت جهانی خراسان در اسلام از زمانی است كه نوقان طوس آرامگاه حضرت ثامن الائمه ارواحنا فداه قرار گرفت و مكتب رضوی شهرت جهانی گرفت چه برای احتجاجات علمی آن حضرت در تمام خطه خراسان از مرو و سرخس و نیشابور و طوس و غیره چه از بركاتی كه از مشهد مباركش نصیب مردم جهان می شود.
[ صفحه 27]
حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در سال 27 خواهرزاده خود جعدة بن هبیره را مأمور خراسان فرموده اهالی نیشابور از او اطاعت نكردند برگشت بمدینه.
تا سال 42 خراسان و سیستان و هند و بحرین جزء جمع زیاد بن سمیه پدر عبیدالله قاتل امام حسین شد و سلطنت معاویه بواسطه ابن زیاد كه بعد او را برادر خود خواند قوت گرفت.
در سال 51 ربیع بن زیاد حارثی از طرف زیاد فرمانده كل و والی خراسان شد و پنجاه هزار نفر از مردمان بصره و كوفه را بخراسان كوچ داده و طغیان آنها را آرام كرد.
در سال 54 عبید بن زیاد والی خراسان شد و در این حكومت اموال بسیاری اندوخت در سال 56 سعید بن عثمان بن عفان والی خراسان شد و سمرقند ترمد را فتح نموده و
[ صفحه 25]
در این جنگ قشم بن عباس كشته شد و در سمرقند مدفون گردید.
در سال 63 ربیع بن خثیم كه از زهاد ثمانیه بوده از دنیا رفت و در همین قبه كنونی (خواجه ربیع) كه بنام او شهرت دارد و مزار عمومی است دفن شد.
در سال 87 عبدالملك بن مروان خراسان و سیستان را بجمع حجاج بن یوسف ثقفی سپرد و مهلب بن ابی صفره از طرف حجاج والی خراسان شد و عبید ابن ابی بكر حاكم سیستان شد.
این والی در سال 82 پس از جنگ و صلح جرجان از جهان درگذشت.
در سال 83 یزید بن مهلب والی خراسان شد. در ماوراءالنهر فتوحاتی است.
در سال 96 قتیبه كاشغر را فتح نموده و تا دیوار چین پیشرفت و از خاقان چین جزیه گرفت.
در سال 97 یزید بن مهلب از طرف سلیمان بن عبدالملك بار دیگر حاكم خراسان شد در سال 100 كه عمر بن عبدالعزیز او را عزل كرد و خود نظارت می نموده.
در سال 120 نصر بن سیار والی خراسان شد.
در سال 124 ابومسلم مروزی حاكم خراسان شد و با نصر بر سر نزاع بنی امیه و بنی عباس كه اختلاف داشتند پیكار سختی شد تا نصر در سال 130 فرار كرد.
در سال 130 حمید بن قحطبه طائی از طرف ابومسلم مروزی حاكم خراسان شد و ابومسلم خود مرو را اختیار كرد و آنجا را فتح نموده و مركز حكومت خود قرار داد.
در سال 137 ابومسلم ببغداد رفت و با اینكه بنفع بنی عباس پیكار و مبارزه می كرد و خلافت عباسیان مرهون مجاهدات او بوده منصور دوانیقی بدو بدگمان شد و او را دستگیر كرده امر بقتلش داد.
در سال 148 حضرت امام رضا علیه السلام متولد شدند و در همین سال حضرت امام جعفر صادق علیه السلام از دنیا رفتند.
در سال 159 مقنع مروی در خراسان مدعی الوهیت شد و بدست حمید بن قحطبه در خراسان از دنیا رفت. [1] .
در سال 173 هارون برای امین بیعت گرفت و در سال 175 متصرفات خود را بین سه پسرش تقسیم كرد.
[ صفحه 26]
محمد امین والی شام شد - عبدالله مأمون والی همدان تا آخر خاك مشرق - قاسم مؤتمن والی هویزه و ثغور اسلامی شد.
در سال 180 علی بن عیسی ماهان والی خراسان شد.
در سال 183 برای مأمون بیعت گرفت و در سال 187 هارون برامكه را نابود كرد و پس از آن انقلابی در خراسان رخ داد.
در سال 191 هرثمة بجای علی بن عیسی ماهانی حاكم خراسان شد.
در سال 192 هارون بطرف خراسان آمد و مأمون را همراه آورد و در طوس درگذشت و مأمون مرو را پایتخت خود قرار داد.
و در سال 193 هرثمه بخارا را فتح كرد و ابورافع را اسیر كرده بخراسان آورد مأمون از سال 193 در مرو مستقلا حكومت نموده امین را كشت و رسما خلیفه شد هفت سال گذشت در این مدت بود كه فكر كرد حضرت امام رضا را بولایتعهدی برگزیند تا از شرور و فتن در امان بماند و در سال 200 این فكر عملی شد و حضرت امام رضا علیه السلام دو سال بیشتر این مقام دنیوی را نداشتند و در هر آن خون دل می خورد و برای مصالح اجتماعی مسلمین خودداری می فرمود.
با این مقدمه ثابت شد كه خراسان از سال 42 تا 205 زیر سلطه اعراب بود و حساسترین تاریخ این سرزمین از 93 تا 204 می باشد و شهرت جهانی خراسان در اسلام از زمانی است كه نوقان طوس آرامگاه حضرت ثامن الائمه ارواحنا فداه قرار گرفت و مكتب رضوی شهرت جهانی گرفت چه برای احتجاجات علمی آن حضرت در تمام خطه خراسان از مرو و سرخس و نیشابور و طوس و غیره چه از بركاتی كه از مشهد مباركش نصیب مردم جهان می شود.
[ صفحه 27]
[1] منتخب التواريخ ص 401 چاپ سنگي.